Krakowiak – do tańca i śpiewania
Krakowiak – to jeden z pięciu polskich tańców narodowych, który jako jedyny charakteryzuje się dwudzielnym metrum 2/4. Dodatkową cechą krakowiaka jest nietypowe przeniesienie akcentu, zwane synkopą – z reguły jest to ósemka > ćwierćnuta > ósemka lub ósemka > ćwierćnuta z kropką. Takie wartości rytmiczne sprawiają wrażenie niespodziewanego przyśpieszenia utworu dodając mu wyjątkowego uroku i skoczności.
Obecnie można zaobserwować podział w wykonywaniu Krakowiaka na taniec stylizowany – sceniczny oraz taniec typowo ludowy. Z tego co zaobserwowałem taniec sceniczny wykonywany jest zwłaszcza przez profesjonalne zespoły taneczne, które podróżując po całym świecie starają się pokazać jak najwięcej w kilkudziesięciominutowym układzie Krakowiaka. W odróżnieniu od wersji scenicznej Krakowiak typowo ludowy zawiera w sobie większą ilość przyśpiewek oraz odgrywania różnych obrzędów – co może czynić go mniej atrakcyjnym i mniej zrozumiałym na światowych scenach. Typowo ludowego Krakowiaka można zaobserwować zwłaszcza na różnego rodzaju przeglądach folklorystycznych, gdzie kultywuje się folklor w czystej postaci. Z reguły na takich konkursach bardziej doceniane są zespoły, które podtrzymują tradycyjną formę Krakowiaka z licznymi inscenizacjami różnych obrzędów i przyśpiewkami.
Krakowiaka wykonuje się zespołowo. Głównym i charakterystycznym elementem krakowiaka jest cwał bokiem polegający na odsunięciu i dosunięciu nogi z jednoczesnym przeskokiem. W skład Krakowiaka wchodzą różne figury np. „kaszka krakowska”, „hołubiec” oraz zakrzesania i liczne przytupy, które dodają dynamiki i atrakcyjności.
Dla mnie Krakowiak – z racji zamieszkania – jest tańcem, który towarzyszył mi już od najmłodszych lat. Pierwszy układ krakowiaka miałem okazję zatańczyć w przedszkolu… nie pamiętam dokładnie występu ale za to pamiętam jeden szczegół – było to pawie piórko umieszczone na czapkach wszystkich chłopaków.
Potem przyszła pora na szkolę podstawową, gdzie Krakowiak również stanowił ważny element w kształtowaniu patriotyzmu młodych Polaków. Miałem okazję zatańczyć kilka razy w klasach 1-3… za każdym razem była to wielka frajda i wyróżnienie 🙂
W kolejnych latach Krakowiaka mogłem oglądać na różnego rodzaju imprezach kulturalnych organizowanych w mojej miejscowości, gdzie zjeżdżały się lokalne zespoły taneczne.
Dziś mogę powiedzieć, że dla mnie Krakowiak to wiele pięknych chwil i wspomnień, które odżywają za każdym razem, kiedy mam okazję obserwować zwłaszcza młode zespoły taneczne.
Krakowiaka można wykonywać w dość młodym wieku – mogą go już tańczyć przedszkolaki, wykonując prosty układ, w którym niewątpliwie ważnym elementem będzie charakterystyczny „przytup”… To dla takich dzieci wielka frajda – Sprawdźcie to koniecznie 🙂
Oprócz oczywistych artystycznych zalet Krakowiaka mogę dodać jeszcze kolejną – to idealny sposób na trening i utrzymanie dobrej kondycji…, którą w dzisiejszych czasach coraz trudniej utrzymać – nawet tym najmłodszym…
Mam nadzieję, że realizując chyba najbardziej znanego Krakowiaka „Hej na krakowskim rynku” przyczynię się do powstania wielu pięknych występów artystycznych, które przyniosą wiele radości zarówno występującym jak i widzom.
Obiecuję również, że to nie ostatni Krakowiak wychodzący z mojej ręki – niebawem kolejne krakowiaczki 🙂
Marek Sobczyk – Jangok
Tu są KRAKOWIAKI w mojej aranżacji – posłuchaj koniecznie [kliknij]
Podkład muzyczny do krakowiaka „Hej na krakowskim rynku” znajdziesz tu… [klik]
Tekst piosenki:
Autor aranżacji: Marek Sobczyk – www.jangok.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Hej! Na krakowskim rynku
Hej! Na krakowskim rynku
maki i powoje, maki i powoje
Chłopcy i dziewczęta malowane stroje
Nasz Lajkonik, ten Lajkonik,
po Krakowie ciągle goni,
Lajkoniku laj, laj, poprzez cały kraj, kraj,
Lajkoniku laj, laj, poprzez cały kraj.
Hej! Na krakowskim rynku
gołębie zleciały, gołębie zleciały
Słychać jak tam grają mariackie hejnały
Hej! Na krakowskim rynku
kręcą się górale, kręcą się górale
Sprzedają serdaki kupują korale
Hej! nasz kochany Kraków
z Wawelu wyżyny, z Wawelu wyżyny
Z daleka spogląda na polskie krainy.
Melodia ludowa
